Ένας προϋπολογισμός θα μπορούσε να γίνει με μία από τις δύο παρακάτω προσσεγγίσεις:
a. απογραφικός προϋπολογισμός:
ο τρόπος αυτός προϋποθέτει τον λεπτομερή σχεδιασμό όλων των τμημάτων του έργου και στην συνέχεια την καταγραφή όλων των εργασιών και υλικών που περιέχει το σχέδιο σε ποσότητες και τιμές.
Το γινόμενο των ποσοτήτων επί των τιμών μας δίνει τις αξίες. Το άθροισμα των επί μέρους αξιών μας δίνει το σύνολο της αξίας του έργου. Η μέθοδος αυτή στηρίζεται σε μία απλή αρχή.
Εφόσον:
- δεν παραλειφθεί κανένα κομμάτι εργασιών και υλικών,
- δεν καταχωρηθούν εσφαλμένες ποσότητες ή τιμές (ή δεν αλλάξουν οι τιμές, λ.χ. βάλαμε στον προϋπολογισμό πλακάκια των 15ε/μ2 αλλά τελικά αγοράσαμε πλακάκια των 35ε/μ2), και
- δεν υπάρξει ανεπαρκής συντονισμός του έργου ώστε να δημιουργηθούν νέες εργασίες και υλικά που δεν ήταν εξ αρχής απαραίτητα,
ο προϋπολογισμός θα πετύχει το σκοπό του, δηλ. θα έχει εκ προοιμίου εκτιμήσει ορθά το κόστος της κατασκευής μας.
Πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής είναι:
1. η μέθοδος αυτή είναι η μοναδική που συστηματικά μπορεί με απόλυτη ακρίβεια να προβλέψει το συνολικό κόστος μιας κατασκευής.
2. οποιαδήποτε απόκλιση από τον προϋπολογισμό εντοπίζεται έγκαιρα και αποδίδεται στα πραγματικά της αίτια.
3. είναι η μόνη μέθοδος που επιτρέπει έλεγχο κατά την διάρκεια της προόδου του έργου. Χάρις στην ανάλυση όλων των ποσών, είναι δυνατό στην πορεία του έργου να διαπιστώνονται αποκλίσεις από τον προϋπολογισμό και να γίνονται ρυθμίσεις που αφορούν στις επόμενες φάσεις. Π.χ. εάν λόγω ανατιμήσεων των υλικών έχουμε υπερβεί το προϋπολογιζόμενο κόστος στους σοβάδες, μπορούμε να κάνουμε μία περικοπή στη δαπάνη που ακολούθως προβλέπουμε για τους διακόπτες και να διορθώσουμε.
Αδυναμίες της μεθόδου αυτής είναι:
1. είναι επίπονη και χρονοβόρος διαδικασία,
2. απαιτεί ειδικές γνώσεις,
3. απαιτεί σημαντική εμπειρία σε αμφότερα τα αντικείμενα της κατάρτισης προϋπολογισμών και της κατασκευής,
4. απαιτεί πειθαρχία προκειμένου να πετύχει τον σκοπό της (δηλ. οι συνεχείς αλλαγές στον σχεδιασμό ή/και στην υλοποιηση μετά την οριστικοποίηση του προϋπολογισμού) θα καταστήσουν τον προϋπολογισμό άχρηστο,
5. η μέθοδος είναι “θλιβερή” γιατί αποκαλύπτει όλη την αλήθεια (εάν γίνει σωστά),
6. η μέθοδος είναι επιβλαβής για τα συμφέροντα -συνήθως- αυτού που έχει την δυνατότητα να την εφαρμόσει. Δηλ. ο εργολάβος ή ο μηχανικός που πριν ξεκινήσει ένα έργο θα καταρτήσει έναν τέτοιο λεπτομερή προϋπολογισμό, κινδυνεύει να μην πάρει το έργο γιατί ο υποψήφιος πελάτης θα το βρεί πολύ ακριβό.
b. δειγματοληπτικός προϋπολογισμός:
ο τρόπος αυτός προϋποθέτει την γνώση (από εμπειρία) του κόστους ανά μία βασική μονάδα μέτρησης, για παράδειγμα συνολικό κόστος 1000 ευρώ ανά μ2 επιφάνειας του κατοικήσιμου χώρου και ακολούθως τον πολλαπλασιασμό του με τα συνολικά μ2 των κατοικήσιμων χώρων της κατασκευής.
Η μέθοδος αυτή θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε ποικίλες παραλλαγές και με περισσότερες ή λιγότερες λεπτομέρειες: Π.χ. 400ε/μ2 για τα υπόγεια Χ 100μ2 υπόγειο + 1200ε/μ2 για τα κατοικήσιμα Χ 150μ2 κατοικήσιμα + 300ε/μ2 για τα μπαλκόνια Χ 80μ2 μπαλκόνια = 244.000 ευρώ. Μία άλλη παραλλαγή θα μπορούσε να είναι: 8 δωμάτια Χ 30.000 ευρώ/δωμάτιο = 240.000 ευρώ. Ανάλογα με τα ιστορικά στοιχεία που διαθέτει αυτός που θα κάνει μία τέτοια εκτίμηση θα μπορούσε να εφαρμόσει και τη σχετική παραλλαγή.
Οι προϋπολογισμοί που θα καταρτιστούν μ’αυτή τη μέθοδο δεν μπορούν να ανταγωνιστούν σε ακρίβεια τους απογραφικούς προϋπολογισμούς που περιγράψαμε παραπάνω, αλλά αυτό δεν αποτελεί τόσο σημαντικό μειονέκτημα για κάποιες χρήσεις προϋπολογισμών, καθώς η έλλειψη ακρίβειας αντισταθμίζεται από το πλεονέκτημα του ότι καταρτίζονται ταχύτατα, ενώ εάν η βασική τιμή που θα χρησιμοποιηθεί είναι σωστή, θα δώσουν μία ικανοποιητική προσσέγγιση του τελικού κόστους. Έτσι για εκτιμήσεις που απαιτούν μία γρήγορη απάντηση (παρά μία τεκμηριωμένη), είναι η προτιμώμενη μέθοδος.
Bασικό μειονέκτημα: Δεν επιτρέπουν έλεγχο κατά την διάρκεια του έργου και δεν δίνουν τη δυνατότητα να αποδώσουμε μία απόκλιση σε κάποιο αίτιο. Έτσι δεν διευκολύνουν και την λήψη μέτρων διόρθωσης κατά τη διάρκεια των εργασιών. Τέτοιες διορθώσεις είναι πολύ εύκολο να γίνουν με τον απογραφικό προϋπολογισμό, π.χ. ξεφύγαμε 5χιλ. ευρώ στα σοβατίσματα, θα περικόψουμε το ισόποσο από διακοσμήσεις εξωτερικών χώρων.
Μάθετε κάτι βασικό για το κόστος κατασκευής: εδώ
