Τις χωματουργικές εργασίες ακολουθεί τo σημαντικότερο κομμάτι της κατασκευής: η κατασκευή του σκελετού (ή σε γλώσσα μηχανικών: του φέροντος οργανισμού). Όποια μέθοδο κατασκευής κι αν ακολουθήσουμε (ξύλινη, σύμμεικτη, προκατασκευασμένη απο οποιοδήποτε υλικό, ή κατασκευασμένη από επιτόπου χυτό μπετό – η συνηθέστερη μέθοδος στην Ελλάδα-), οπωσδήποτε θα έχουμε ένα μέρος της κατασκευής μας από οπλισμένο σκυρόδεμα.
Είναι (με απόσταση) το σημαντικότερο στάδιο γιατί:
α. ο σκελετός θα κρατήσει από εδώ και στο εξής (για γενιές ολόκληρες) όλα τα βάρη που θα του προσθέσουμε μέχρι το τέλος της κατασκευής (τοιχοποιίες, επιχρίσματα, παράθυρα, έπιπλα κουζίνας κ.α.) καθώς και όλα τα βάρη που θα προσθέσουμε από τη στιγμή που θα ολοκληρωθεί η κατασκευή και μετά, όπως έπιπλα, σκεύη και συσκευές, πιθανώς το βάρος του αυτοκινήτου μας (ή των αυτοκινήτων μας) και το πολυτιμότερο όλων, εκείνο για το οποίο όλη αυτή η τεράστια προσπάθεια αξίζει να γίνει, το βάρος το δικό μας και των αγαπημένων μας προσώπων που θα συστεγαστούν μαζί μας σ’ αυτή την κατοικία.
β. ο σκελετός της οικοδομής μας θα αποτελέσει την πρώτη και τελευταία γραμμή άμυνάς μας απέναντι στα θηρία της φύσης (σεισμός, φωτιά, τυφώνας). Καθώς ζούμε σε μία από τις πιο σεισμογενείς περιοχές του πλανήτη, αυτό αποχτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία. Αν αναρωτιέστε πόσο συχνά γίνονται σεισμοί στην Ελλάδα, τότε ρίξτε μια ματιά σ’αυτό τον σύνδεσμο ή αυτόν ή αυτόν. Θα εκπλαγείτε!
γ. όταν ο σκελετός τελειώσει -σε διάστημα λίγων μήνών-, η κατοικία μας θα έχει κατά το μάλλον ή ήττον λάβει το τελικό της σχήμα, και είναι φυσικό να είμαστε ανυπόμονοι να το δούμε αυτό να γίνεται,
δ. ο σκελετός θα καταλάβει περίπου το ένα τέταρτο του συνολικού προϋπολογισμού κατασκευής (για μία μέση κατασκευή). Αποτελεί το μεγαλύτερο από τα κομμάτια της κατασκευής. Θα αισθανθούμε ωραία όταν αυτό το μεγάλο και σημαντικό κομμάτι έχει ολοκληρωθεί χωρίς προβλήματα.
Η κατασκευή του σκελετού με οπλισμένο σκυρόδεμα (και μάλιστα το επί τόπου χυτό) μπορεί να μην είναι ο μόνος τρόπος για την κατασκευή του σκελετού, αλλά είναι ο πιο διαδεδομένος. Τυχαίο? Δεν νομίζω!
Τι πρέπει να προσέξουμε στα μπετά:
i. Το βάθος εκσκαφής: Εάν είναι μεγαλύτερο απ΄ότι πρέπει θα μας αναγκάσει σε περιττά μπαζώματα (καθόλου καλή λύση γιατί δεν είναι σωστό να χτίζουμε πάνω σε μπάζα), ή σε επιπλέον κυβικά σκυροδέτησης για να πετύχουμε το επιθυμητό ύψος. Εάν από την άλλη, είναι μικρότερο, θα πρέπει μόλις το διαπιστώσουμε να ξαναφωνάξουμε τον χωματουργό για να σκάψει λίγο ακόμα.
ii. Το ταμπανιάρισμα στην εκσκαφή: αν το ταμπάνι μας έχει σημαντική απόκλιση από το οριζόντιο, η διόρθωση θα γίνει με επιπλέον κυβικά σκυροδέτησης. (Ταμπάνι λέγεται στην γλώσσα της δουλειάς το κάτω επίπεδο του σκάμματος).
iii. Εάν έχετε ασανσέρ, ο κανονισμός προβλέπει ένα καθαρό επιπλέον βάθος του φρεατίου του, πέρα από το χαμηλότερο σημείο της διαδρομής του ανελκυστήρα (περίπου 1,5μ βαθύτερα). Έτσι στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζεται μία επιπλέον βαθύτερη τρύπα στο σημείο που θα γίνει το φρεάτιο του ανελκυστήρα.
iv. Τον τύπο θεμελίωσης. Υπάρχουν τρεις τύποι θεμελίων: 1. πέδιλα σε όλες τις κολώνες συνδεδεμένα μεταξύ τους με τις ελάχιστες απαραίτητες δοκούς σύνδεσης. 2. πεδιλοδοκοί που συνδέουν μεταξύ τους όλες τις κολώνες και 3. γενική κοιτόστρωση (ή radier). Ήδη από τη φάση του σχεδιασμού θα πρέπει να έχετε μιλήσει με το μηχανικό σας για την επιθυμητή μέθοδο θεμελίωσης. Να θυμάστε ότι αυτό που φαίνεται σαν ακριβότερο μπορεί και να μην είναι.
v. Αναζητήστε μία αξιόπιστη εταιρία παραγωγής ετοίμου σκυροδέματος που όμως δεν έχει το εργοστάσιό της πολύ μακριά από το έργο. Το μπετό χάνει τις ιδιότητές του 2,5-3 ώρες μετά την ανάμειξή του. Θα πρέπει επομένως να έχει χυτευθεί μέσα σ’ αυτό το διάστημα.
Βρείτε στο “Που θα βρώ …“: εργολάβους μπετόν, εταιρίες παραγωγής ετοίμου σκυροδέματος κι οτιδήποτε άλλο χρειαστείτε για να χτίσετε το σπίτι σας.
vi. Ρωτήστε τον εργολάβο μπετού από πού προμηθεύεται τα σίδερα του οπλισμού. Σίγουρα θα θέλετε να είναι Ελληνικής προέλευσης (γιατί σ’ αυτή την περίπτωση έχουν σίγουρα καλές προδιαγραφές) και θα είναι προτιμότερο να προέρχονται από μία στεγασμένη μάντρα. Αλλιώς μπορεί να είναι ήδη σκουριασμένα όταν φτάσουν στο έργο.
vii. Διαλέξτε έναν εργολάβο που σας εμπνέει εμπιστοσύνη. Ζητήστε του να σας δείξει άλλα έργα του, και υπογράψτε μαζί του ένα συμφωνητικό που δεν αφήνει κενά: βεβαιωθείτε ότι έχετε περιλάβει όλες τις χρεώσεις. Είναι δύσκολο να προϋπολογίσετε όλες τις ποσότητες αλλά τουλάχιστο θέλετε να ξέρετε από πριν πόσο θα χρεωθείτε ανά μονάδα για όλες τις εργασίες και όλα τα υλικά.
ix. Απαγορεύεται αυστηρά η προσθήκη νερού στο μείγμα. Η προσθήκη νερού μετά τη μείξη του αδυνατίζει το σκυρόδεμα. Δυστυχώς, η προσθήκη νερού στο μίγμα, συμφέρει: α. τον εργολάβο γιατί έτσι αυξάνεται η εργασιμότητα του σκυροδέματος αλλά και β. τον χειριστή της αντλίας μπετόν γιατί το πολύ σφιχτό μπετό κουράζει το μηχάνημά του και υπάρχει κίνδυνος να του προκαλέσει βλάβη. Αντίθετα επιτρέπεται η χρήση ρευστοποιητικών πρόσθετων που δεν μειώνουν την αντοχή του σκυροδέματος
x. Η βαρέλα φέρνει όσο γράφει το δελτίο αποστολής που τη συνοδεύει? Είναι ένα μείζον ζήτημα γιατί δεν θα θέλατε να πληρώνετε κυβικά που δεν «πέφτουν» στο δικό σας σπίτι. Tα κυβικά μπετόν που ακουμπάνε σε χώμα (θεμέλια, μονοκάλουπα) θα είναι σχεδόν πάντα περισσότερα απ’ ότι στο σχέδιο και πρακτικά αδύνατο να προμετρηθούν. Θα πρέπει να δεχτούμε την ποσότητα όπως αναφέρεται στο δελτίο αποστολής που συνοδεύει τη βαρέλα. Για τα υπόλοιπα κυβικά να συμφωνήσετε με τον εργολάβο σας ότι θα πρέπει να είναι όσο προμετρούνται πλέον μιας λογικής απόκλισης 5%. Στο πρόβλημα αυτό, η μόνη λύση ειναι να διαλέξετε μία αξιόπιστη και καλόφημη εταιρία παραγωγής ετοίμου σκυροδέματος.
xi. Μονώσεις του σκελετού: Υγρομόνωση – στεγάνωση για όλα τα τοιχεία που θα ακουμπήσει πάνω τους χώμα. Θερμομόνωση για όλα τις επιφάνειες μπετόν που βρίσκονται στις εξωτερικές πλευρές. Η σημασία της μόνωσης είναι τεράστια. Αξίζει να πούμε ότι 5εκ. μόνωσης από πολυστερίνη (φελιζόλ) ισοδυναμούν θερμομονωτικά με 50 εκ. τούβλου ή 80 εκ. μπετόν.
xii. Απαιτούμενες εγκαταστάσεις μέσα (ή κάτω από το χυτευόμενο μπετό):
- – Θεμελιακή γείωση (που πλέον είναι υποχρεωτική),
- -υδραυλικά αποχετεύσεων,
- -σπότ ή άλλα φώτα στα μπαλκόνια
- -τρύπες για καμινάδες, καπνοδόχους ή τζάκια
Πριν να είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε στην επόμενη φάση της κατασκευής μας, θα πρέπει να εξετάσουμε εάν είναι δυνατό να ολοκληρώσουμε τις εργασίες σκυροδετήσεων (ιδεώδες αλλά δύσκολο), κατασκευάζοντας:
- Την κολώνα της ΔΕΗ: σ’ αυτή θα τοποθετηθεί ο μετρητής και η κεντρική παροχή ρεύματος της ΔΕΗ (βλ. “ερμάριο ΔΕΗ” στο Λεξι-λόγιο της Οικοδομής).
- Τις μάντρες και τα περιμετρικά τοιχία του οικοπέδου μας.
- Εάν κάνουμε τις μάντρες ίσως θα πρέπει να κατασκευαστεί και ο βόθρος (εάν δεν υπάρχει αποχέτευση). Κατασκευάζοντας τις μάντρες θα πρέπει να προβλεφθεί και χώρος εκφόρτωσης για τα φορτηγά που θα έρθουν και απόθεσης των υλικών στο εξής. Αν ο εργολάβος μπετόν αποχωρήσει μαζί με όλα τα εργαλεία του, πριν γίνουν και αυτές οι εργασίες, μπορεί να είναι αρκετά δύσκολο να έρθει αργότερα μόνο γι’ αυτά τα «μερεμέτια». Άλλωστε οποιοσδήποτε εργολάβος έρθει να μας κάνει μόνο λίγες μικρές εργασίες, θα ζητήσει υψηλότερη τιμή. Γιαυτό το λόγο ο καλός σχεδιασμός και συντονισμός των εργασιών είναι το κλειδί της οικονομίας και της ταχύτητας.
