Στις συνειδήσεις των περισσοτέρων ανθρώπων το μάρμαρο είναι συνδεδεμένο με την κλασσική αρχαιότητα και με τα αναλοίωτα δημιουργήματα της εποχής εκείνης. Τα περισσότερα (αλλά και τα πιο μεγαλειώδη) έργα της αρχαίας Ελλάδας και της αρχαίας Ρώμης, φτιάχτηκαν από μάρμαρο.
Ακόμα και η τέλεια μονομαχία (σύμφωνα με τον ποιητή) δόθηκε σε «μαρμαρένια αλώνια».
Δεν αποτελεί –λοιπόν- έκπληξη που στην εποχή μας το μάρμαρο, όταν κυριαρχεί σαν υλικό επενδύσεων, χαρακτηρίζει πολυτελείς και ακριβές κατασκευές, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις χρησιμοποιείται με φειδώ, ιδιέταιρα σε ευπαθή σημεία μίας οικοδομής όπου απαιτείται ένα υλικό ανθεκτικό στο χρόνο, ανεπηρέαστο από υγρασίες ή νερό και που ακολούθως καθαρίζεται εύκολα. Έτσι το μάρμαρο χρησιμοποιείται κατ’ αποκλειστικότητα για ποδιές παραθύρων και θυρών, ενώ συχνά θα το δούμε σε πάγκους στην κουζίνα, σε σκάλες ή κεντρικές εισόδους, αλλά και σε προσόψεις κτηρίων (ορθομαρμαρώσεις). Σε πολυτελής κατασκευές μπορεί να χρησιμοποιηθεί για δάπεδα σαλονιών αλλά και σε λουτρά.
Χρειάζεστε τεχνίτη για τοποθέτηση μαραμάρων? Κλικ στο μπλε για προώθηση.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις χρησιμοποιούνται συνήθως πλάκες μαρμάρου που μπορεί να φτάνουν σε μήκος και τα 2 μέτρα, αν και συχνότερα για μεγάλες επιφάνειες θα δούμε πλακίδια μαρμάρου μεγέθους όπως και τα κεραμικά πλακίδια (δηλ. 30εκ. Χ 30εκ., 40εκ. Χ 40εκ. ή άλλα ορθογωνικά σχήματα κλπ). Για όλες τις παραπάνω χρήσεις, τα πάχη είναι συνήθως 2εκ. ή σπανιότερα 3 εκ..
Μέχρι πριν από μερικά χρόνια, εθεωρείτο ότι η χώρα μας είναι σημαντική παραγωγός μαρμάρου και το υλικό σχετικά οικονομικό για χρήση στην κατασκευή. Η σημερινή πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική. Ασχέτως του αν η Ελλάδα διαθέτει σημαντικά αποθέματα μαρμάρου (κάτι που δεν είναι ψέμα), φαίνεται ότι το κόστος εξόρυξής του (σε σχέση πάντα με τον ανταγωνισμό), είναι αρκετά υψηλό, έτσι που όλο και λιγότερα ελληνικά μάρμαρα διακινούνται στην αγορά. Αρκετοί έμποροι (πολύ περισσότεροι απ’ ότι θα μου άρεζε) δεν διακινούν καθόλου ελληνικό μάρμαρο. Κάποιος, μάλιστα, μου έδειξε ένα τουρκικό μάρμαρο και προσπάθησε να μου το πουλήσει για μάρμαρο Καβάλας. Η αλήθεια είναι ότι έμοιαζε αρκετά, και ακόμα ότι η γειτονική μας Τουρκία είναι σε διεθνές επίπεδο σημαντικός παραγωγός και εξαγωγέας μαρμάρου. Άλλοι σημαντικοί διεθνώς παραγωγοί μαρμάρου είναι η Κίνα, η Ινδία, η Ιταλία και οι ΗΠΑ. Στη χώρα μας πολλές περιοχές είχαν λατομεία μαρμάρου, τα γνωστότερα από τα οποία είναι του Διονύσου, της Καβάλας, της Δράμας, της Νάξου, της Πάρου, της Θάσου (για να αναφέρουμε μερικά μόνο). Τα καλύτερα απ’ αυτά απέκτησαν την φήμη τους χάρις σε χαρακτηριστιικά όπως: απουσία προσμίξεων, διαφάνεια, αντοχή και ιδεώδης συμπεριφορά κάτω από τα εργαλεία του γλύπτη. Από τα λατομεία μαρμάρου που έχουν υπάρξει στην Ελλάδα από τα αρχαία χρόνια, ελάχιστα είναι τώρα ενεργά.
Το μάρμαρο είναι ένα υλικό που αν χρησιμοποιηθεί μόνο στις αναγκαστικές του χρήσεις θα έχει συνήθως ένα λευκό ή σχεδόν υπόλευκο χρώμα, αλλά που αν χρησιμοποιηθεί για να προσθέσει έναν αέρα πολυτέλειας θα έχει χρώμα και νερά ή κύματα, η ποκιλία των οποίων δεν έχει τέλος.
Αποτελείται κυρίως από ασβεστίτη (CaCO3) και εξορύσσεται σε διάφορα μέρη της γης σε ένα πραγματικά απεριόριστο εύρος από ποικιλίες σε ότι αφορά στην ακριβή του σύσταση καθώς και στην εμφάνιση. Καθώς η σύστασή του ποικίλει σημαντικά, για κανένα από τα χαρακτηριστικά του δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι καθώς και αυτά ποικίλουν σημαντικά ανάμεσα σε μάρμαρα από διαφορετικά λατομεία, αλλά και σε παρτίδες από το ίδιο λατομείο. Έτσι τα χαρακτηριστικά που θα αναφέρουμε παρακάτω είναι ενδεικτικά και μόνο. Με βάρος παρόμοιο μ’αυτό του μπετόν (ειδικό βάρος μαρμάρου –τυπικό-: 2700 Kg/μ3, μπετόν: 2300 Kg/μ3 ), έχει σημαντικά ανώτερη αντοχή στη θλίψη που σε αρκετές περιπτώσεις ξεπερνάει ακόμα και τα 150Mpa.
Οι προσμίξεις που θα έχει το μάρμαρο είναι αυτές που θα του χαρίσουν τους υπέροχους κυματισμούς ή τα νερά που το διακρίνουν, ενώ συγχρόνως θα μειώσουν πιθανώς και την αντοχή του. Βέβαια, στις μέρες μας σπανίως θα χρησιμοποιηθεί μάρμαρο σαν στατικό στοιχείο, ειδικά σε κατοικίες.
Εάν επιθυμείτε έναν μαρμάρινο πάγκο κουζίνας θα μπορούσατε να εξετάσετε και ένα εναλλακτικό υλικό που αποτελεί μία ανθεκτικότερη επιλογή για κάποια από τα είδη που χρησιμοποιούνται γενικά σε μία κουζίνα: ο γρανίτης είναι ένα πέτρωμα που μοιάζει με το μάρμαρο παρόλο που έχει πολύ διαφορετική σύσταση (αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του πυριτίου (SiO2 – 75%) και αλουμίνα (Al2O3 -15%)). Λόγω της σύστασής του το μάρμαρο θα αποχρωματιστεί με μία σταγόνα όξυνου υγρού (π.χ. λεμόνι, ξύδι), δεν θα συμβεί το ίδιο με τον γρανίτη. Ο γρανίτης κοστίζει αρκετά περισσότερο από το μάρμαρο (από 150ευρώ το μέτρο και πάνω, για πλάτη έως 60εκ.), και υπάρχει κι αυτός σε εντυπωσιακή ποικιλία χρώματων.
Η τοποθέτηση του μαρμάρου γίνεται πάντα σε ένα σταθερό και οριζόντιο υπόστρωμα. Συνήθως χρησιμοποιούμε γιαυτή τη δουλειά τσιμεντοκονία, ώστε το υπόστρωμα να είναι στέρεο και ανθεκτικό. Δεν πρέπει να μπορεί να αποροφήσει υγρασία ή να επιτρέψει στην υγρασία να περάσει κάτω απ’ το υπόστρωμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις το υπόστρωμα τσιμεντοκονίας το βάζουμε πάνω σε πλάκα από μπετό. Σε διαφορετική περίπτωση (αν δηλαδή το υπόστρωμα αποροφήσει υγρασία οπότε ενδέχεται να φουσκώσει ή να υποχωρήσει), οι πλάκες μαρμάρου θα ξεκολλήσουν και το κόστος και η ταλαιπωρία της επισκευής θα είναι μεγάλα.
Οι πλάκες από μάρμαρο κολώνται πάνω στο υπόστρωμα με τον ίδιο τρόπο που τοποθετούνται τα κεραμικά πλακίδια και χρησιμοποιόντας την ίδια κόλλα. Η κόλλα απλώνεται με χτενωτή σπάτουλα, και τα κομμάτια του μαρμάρου τοποθετούνται ώστε να βρίσκονται όλα στην ίδια αλφαδιά (οριζόντιο επίπεδο) με ελαφρό χτύπημα και με συνεχή έλεγχο. Εάν ο συγκεκριμένος χώρος απαιτεί ελαφρές ρύσεις ώστε να διοχετεύονται τα νερά προς κάποια κατεύθυνση, αυτό πρέπει να γίνει στη φάση του γεμίσματος με τσιμεντοκονία. Η κάθε πλάκα μαρμάρου δεν πρέπει να προεξέχει καθόλου από τις διπλανές της. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε κακοτεχνία και στην περίπτωση που η προεξοχή ήταν περισσότερη από μερικά χιλιοστά ενδεχομένως και κίνδυνο ατυχήματος.
Σαν υλικό, το μάρμαρο έχει σημαντικό συντελεστή θερμοδιαστολής. Κατά συνέπεια πρέπει να δημιουργούνται αρμοί περιμετρικά (εκεί δηλαδή που το μάρμαρο θα έρθει σε επαφή με τους τοίχους), αλλά και ανάμεσα στις πλάκες μαρμάρου. Παρόλο που αισθητικά μπορεί να είναι προτιμότερη η τοποθέτηση πλακιδίων μαρμάρου χωρίς αρμούς σε κάποιες περιπτώσεις, τεχνικά είναι σωστότερη η επιλογή της χρήσης αρμού παρέχοντας εξασφάλιση για μακροβιότερη κατασκευή. Εάν δεν θέλουμε να έχουμε αρμούς ανάμεσα στις πλάκες μαρμάρου, τότε οπωσδήποτε θα πρέπει να εξασφαλίσουμε την ύπαρξη αρμών περιμετρικά. Οι αρμοί αυτοί θα καλυφθούν ακολούθως με σοβατεπί απο το ίδιο μάρμαρο.
Τα μάρμαρα που θα μπουν σε ποδιές παραθύρων θα πρέπει να τοποθετηθούν στη διάρκεια των σοβατισμάτων. Συγκεκριμένα, θα πρέπει την ώρα που γίνεται το λάσπωμα (2η στρώση σοβά) και ασφαλώς πριν από το μάρμαρο (3η στρώση σοβατίσματος: λέγεται μάρμαρο γιατί έχει μαρμαρόσκονη αντί για άμμο), να τοποθετηθούν οι μαρμαροποδιές ώστε να μην μείνει μερεμέτι. Αν δεν γίνουν την ώρα του σοβατίσματος, θα μείνει μερεμέτι, που θα έχει και αυξημένο κόστος και μπορεί να μην γίνει και τόσο όμορφο όσο θα μπορούσε (μπορεί δηλ. να φαίνονται οι διαφορέτικές στρώσεις).
Στις περιπτώσεις των ορθομαρμαρώσεων χρειάζεται ιδιέταιρη προσοχή ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο οξείδωσης των αγκυρίων (των μεταλλικών τμημάτων που συγκρατούν το μάρμαρο στον τοίχο), οπότε αναπόφευκτα, με το χρόνο θα λεκειαστεί το μάρμαρο. Οι ορθομαρμαρώσεις θα πρέπει πάντα να γίνονται από ικανό και έμπειρο συνεργείο, γιατί υπάρχει πάντα ο κίνδυνος αποκόλλησης ενός μαρμάρου, οπότε θα έχουμε ένα εξαιρετικά οδυνηρό ενδεχόμενο σοβαρού ατυχήματος.
Τα κόστη σε ότι αφορά το υλικό θα είναι συνήθως ανά τετραγωνικό μέτρο, ή ανά κομμάτι για σκάλες συνηθισμένων διαστάσεων. Για παχύτερα κομμάτια των 3 εκ. να περιμένετε να πληρώσετε 40% ακριβότερα απ’ ότι για κομμάτια πάχους 2 εκ.. Για μικρά κομμάτια (σοβατεπί) η χρέωση θα είναι με το τρέχον μέτρο και όχι με το τετραγωνικό. Να περιμένετε ότι ελάχιστα μάρμαρα υπάρχουν που να κοστίζουν λιγότερο από 40 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Επί πλέον της ανά τετ. μ. χρέωσης, θα χρειαστεί να πληρώσετε ανά κομμάτι ή ανά τρέχον μέτρο το «μισοτσίμπουκο» (καμπύλωμα στην πάνω πλευρά), το «μπιζουτέ» (γωνία στην κάτω πλευρά) και τον «ποταμό» (μικρό κανάλι ή νεροσταλάκτης, στην κάτω πλευρά για να σταματάει τα νερά). Βλέπε σχετικό σχήμα. Τα τρία παραπάνω είναι απαραίτητα στις ποδιές των παραθύρων αλλά όχι στις ποδιές των θυρών. Η πλευρά της μαρμαροποδιάς που έχει τα παραπάνω τρία χαρακτηριστικά τοποθετείται πάντα στην εξωτερική πλευρά του παραθύρου, ενώ εσωτερικά η ποδιά τοποθετείται πάντα πρόσωπο με τον τοίχο.
Για την τοποθέτηση μόνο (χωρίς υλικό) να περιμένετε να πληρώσετε περίπου 10ευρώ / τετ.μ. για ποδιές και δάπεδα, ενώ θα υπάρχουν άλλες χρεώσεις για άλλες εφαρμογές: σκάλες, πλατύσκαλα, σοβατεπί κλπ, που μπορεί να είναι ανά κομμάτι ή ανά τρέχον μέτρο.
Στα παραπάνω κόστη θα πρέπει να προσθέσετε το κόστος του γεμίσματος (τσιμεντοκονίες) σαν εργατικό και σαν υλικό.
Οι τελικές τιμές θα εξαρτηθούν από περισσότερους παράγοντες όπως τον όγκο του έργου, τη θέση του, τις δυσκολίες της κατασκευής και του σχεδίου καθώς και από τη διαθεσιμότητα του τεχνίτη.