un joli garçon
un appartement moderne
une histoire extraordinaire
une maison ancienne
un ancien ami
Ένας “μεγάλος πονοκέφαλος” τα γαλλικά είναι η θέση των επιθέτων που δίνουν στα ουσιαστικά κάποιες ιδιότητες. Δεν είναι σταθερή. Κάποια επίθετα τα συναντάμε πριν από τα ουσιαστικά, κάποια μετά ενώ υπάρχουν κι αυτά που μπαίνουν και πριν και μετά. Ας δούμε τι ακριβώς συμβαίνει.
Α. Μετά το ουσιαστικό μπαίνουν:
1. τα πολυσύλλαβα:
- un fauteuil confortable μια αναπαυτική πολυθρόνα
- un garçon intelligent ένα έξυπνο αγόρι
- un livre exraordinaire ένα καταπληκτικό βιβλίο
- une fille sympathique ένα συμπαθητικό κορίτσι
- un village pittoresque ένα γραφικό χωριό
2. όσα δηλώνουν:
| χρώμα: | une rose rose ένα ροζ τριαντάφυλλο |
| εθνικότητα: | une élève française μια Γαλλίδα μαθήτρια |
| θρήσκευμα: | un prêtre orthodoxe ένας ορθόδοξος ιερέας |
| σχήμα: | une table ronde ένα στρογγυλό τραπέζι |
| στυλ / ρυθμό: | une colonne ionique, dorique μία κολόνα ιωνικού, δωρικού ρυθμού, un appartement moderne |
| πολίτευμα: | un régime démocratique ένα δημοκρατικό καθεστώς |
| γεύση: | un café sucré ένας γλυκός καφές |
| χρόνο: | la semaine prochaine την ερχόμενη εβδομάδα |
3. Οι μετοχές αορίστου (οι οποίες λειτουργούν και σαν επίθετα) καθώς και τα ρηματικά επίθετα σε -ant:
- un voyage fatigant ένα κουραστικό ταξίδι
- une fenêtre ouverte ένα ανοιχτό παράθυρο
- une porte fermée μια κλειστή πόρτα
Β. Πριν το ουσιαστικό θα συναντήσουμε:
1. κάποια πολύ καθημερινά επίθετα που αποτελούνται από μία ή δύο συλλαβές, όπως:
| beau όμορφος | un beau garçon |
| bon καλός | un bon voyage |
| grand ψηλός/μεγάλος | un grand appartement |
| gros χοντρός | un gros pull |
| jeune νέος | un jeune homme |
| joli ωραίος | un joli garçon |
| mauvais κακός | un mauvais temps |
| petit μικρός/κοντός | un petit enfant |
| vieux γέρος/παλιός | un vieux tableau |
| nombreux πολλοί | de nombreux élèves |
| nouveau καινούριος | un nouveau livre |
| autre άλλος | une autre fois |
| même ίδιος | la même chose |
| tout όλος | tout le monde |
2. τα αριθμητικά επίθετα:
- Le premier jour de l’année η πρώτη μέρα του χρόνου
- La troisième page η τρίτη σελίδα
- Le dix-septième siecle ο δέκατος έβδομος αιώνας
3. τα κτητικά επίθετα / adjectifs possessifs και τα δεικτικά επίθετα/ adjectifs démonstratifs
- cette femme
- mon stylo
Κι αν το ουσιαστικό συνοδεύεται από περισσότερα του ενός επίθετα;
Τότε, το κάθε ένα από αυτά θα πάρει τη θέση του ανάλογα με την κατηγορία που ανήκει:
- J’habite dans une petite maison blanche.
- Elle a de nombreux livres français.
- Je voudrais un petit café sucré.
- L’Erecthéion est un ancien temple grec avec des colonnes ioniques. Το Ερέχθειο είναι ένας αρχαίος ελληνικός ναός με κολόνες ιωνικού ρυθμού.
Τέλος, αν έχουμε επίθετα στη σειρά τότε μεταξύ τους βάζουμε πάντα κόμμα (,) ενώ όσα ανήκουν στην ίδια κατηγορία θα τα συνδέσουμε με το “και” et ή το “ή” ou:
- de grands appartements modernes, confortables, lumineux μεγάλα διαμερίσματα μοντέρνα, άνετα, φωτεινά
- une fille mignonne et intelligente ένα κορίτσι χαριτωμένο και έξυπνο
- Vous voulez une robe noire ou blanche?
Και κάποια επίθετα με “διπλή σημασία”
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση κάποιων επιθέτων, τα οποία, ανάλογα με το αν βρίσκονται πριν ή μετά το ουσιαστικό, το οποίο προσδιορίζουν κάθε φορά, έχουν και άλλο νόημα. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
| un brave homme ένας καλός, τίμιος άντρας | un homme brave ένας γενναίος άντρας |
| un pauvre homme ένας δυστυχισμένος άντρας | un homme pauvre ένας φτωχός άντρας |
| un grand homme ένας μεγάλος, σπουδαίος άντρας | un homme grand ένας ψηλός άντρας |
| une drôle d’histoire μια παράξενη ιστορία | une histoire drôle μια αστεία ιστορία |
| une curieuse femme μια παράξενη γυναίκα | une femme curieuse μια περίεργη, κουτσομπόλα γυναίκα |
| une ancienne voiture ένα παλιό αυτοκίνητο (μιας άλλης εποχής ή αντίκα) | une voiture ancienne ένα παλιό αυτοκίνητο (όχι σε καλή κατάσταση) |
| une seule personne ένα μόνο άτομο (και κανένα άλλο) | une personne seule ένα άτομο μόνο (χωρίς σύντροφο, παρέα) |
| une sacrée histoire μια απίστευτη ιστορία | une histoire sacrée μια ιστορία, ιερή, θρησκευτικού περιεχομένου |
