Θυμίζουμε ότι οι τέσσερις αποχρώσεις είναι: 1. απλή (simple), 2. διαρκής (continuous ή progressive), 3. τέλεια (perfect) και 4. o συνδυασμός των προηγούμενων δύο, δηλ. η διαρκής τέλεια (perfect continuous ή perfect progressive).
Ας τις δούμε μία-μία με παραδείγματα.
1. Simple present tense:
Σχηματίζεται με την απλή ενεστωτική μορφή του ρήματος: Ι speak … , I write … . Όπως και στα Ελληνικά, χρησιμοποιείται για κάτι που γίνεται πάντα, για μία καθημερινή ή παντοτινή αλήθεια, για μία σταθερή συνήθεια ή για κάτι που είναι πρακτικά βέβαιο ότι θα έχει συμβεί σε λίγο, π.χ.:
- η ζωή συνεχίζεται life goes on,
- ο ήλιος βγαίνει πάντα το πρωί the sun comes up in the morning,
- τα κορίτσια είναι όμορφα girls are beautiful,
- βουρτσίζω τα δόντια μου κάθε βράδυ I brush my teeth every night,
- η ταινία αρχίζει στις 7 the movie starts at 7 o’clock.
Επίσης χρησιμοποιείται και σε περιγραφές, αφηγήσεις, οδηγίες χρήσεις, π.χ.: he raises his hand and strikes with great force, ή add sugar and shake well.
2. Present progressive (ή continuous):
Εδώ φαίνεται να υπάρχει κάποια διαφορά με τα Νέα Ελληνικά αλλά σε παλιότερες εκδόσεις της γλώσσας μας οι ομοιότητες ήταν περισσότερες (για τους παλιότερους, βλ. χρήση των μετοχών). Με τη χρήση της συνεχούς αποχρώσεως δίνουμε έμφαση στο ότι η πράξη γίνεται και είναι σε εξέλιξη αυτήν ακριβώς τη στιγμή. Σχηματίζεται με τη χρήση του I am, you are, he/she/it is, we/you/they are (δηλ. για τους αρχάριους: είμαι, είσαι, είναι, είμαστε, είσατε, είναι) και το ing στο τέλος του ρήματος: I am speaking … , I am writing … . Π.χ.:
- I am speaking on the phone μιλάω στο τηλέφωνο (δηλ. τώρα, αυτή τη στιγμή μιλάω και μη με διακόπτεις),
- I am working now δουλεύω τώρα (δηλ. είμαι απασχολημένος και δεν μπορώ να κάνω κάτι άλλο, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το now είναι περιττό αλλά από την άλλη δίνει έμφαση και γι’ αυτό θα το ακούσετε συχνά).
Ακόμα χρησιμοποιείται για πράξεις που αρχίζουν τώρα και θα ισχύουν για πάντα, π.χ.: I am staying here forever.
Πολύ σημαντικό: διαβάστε περισσότερα για την επιλογή ανάμεσα στον απλό (simple) και τον διαρκή (continuous) ενεστώτα εδώ.
3. Present perfect:
Για πράξεις που άρχισαν στο παρελθόν και συνεχίζονται (αυτές ή οι επιπτώσεις τους) τουλάχιστον μέχρι και τώρα. Η έμφαση του σκεπτικού που κυριαρχεί όταν χρησιμοποιούμε την απόχρωση αυτή, δίνεται στην έως τώρα περίοδο. Αυτή είναι η λεπτή διαφορά του χρόνου αυτού σε σχέση με την επόμενη απόχρωση (δηλ. τον present perfect continuous). Σχηματίζεται με το ρήμα have και τη μετοχή του αορίστου (δηλ. για τα ανώμαλα ρήματα, το τελευταίο από τις τρεις λέξεις που πρέπει να απομνημονεύσουμε): I have spoken … , I have written … . To πρώτο κλίνεται (I have, you have, he/she/it has, we have, you have, they have) ενώ η μετοχή δεν κλίνεται. Επίσης χρησιμοποιείται με το just για μία πράξη που μόλις ολοκληρώθηκε. Προσέξτε ότι σ’ αυτή την περίπτωση το just μπαίνει ανάμεσα στο have και το άλλο ρήμα. Ακόμα, δεν χρησιμοποιούμε χρονικούς προσδιορισμούς με αυτή τη μορφή. Ή δεν μας ενδιαφέρει το πότε ξεκίνησε (ή έγινε) η πράξη ή δεν το γνωρίζουμε καθόλου. Ας δούμε παραδείγματα:
- I have worked all day όλη μέρα δούλευα,
- I have lived here all along πάντα εδώ ζούσα,
- I’ve just arrived μόλις έφτασα (για τους αρχάριους: το ‘ve είναι ένας άλλος -συντομότερος- τρόπος να γράφουμε ή να πούμε το have),
- Bρείτε τις 11 χρήσεις του στο κείμενο αυτό.
4. Present perfect progressive (ή continuous):
Έχοντας ελάχιστη διαφορά σε σχέση με την προηγούμενη μορφή, η απόχρωση αυτή δίνει την έμφαση στην διάρκεια της πράξης και σε μερικές περιπτώσεις στο ότι η πράξη δεν έχει τελειώσει αλλά συνεχίζεται. Χρησιμοποιείται πάντα για μία πράξη που ξεκίνησε στο παρελθόν. Σχηματίζεται με δύο βοηθητικά ρήματα have και been και τη μετοχή του ενεστώτα, δηλ. την ing μορφή του ρήματος: I have been speaking … , I have been writing … . Μη σας τρομάζουν τα τρία συνολικά ρήματα, γιατί μόνο το πρώτο κλίνεται (το have, όπως είπαμε στην προηγούμενη απόχρωση) ενώ όλα τ’ άλλα μένουν σταθερά. Ας δούμε παραδείγματα:
- I’ve been working all day δουλεύω όλη μέρα,
- They have been drinking since last night πίνουν (χωρίς σταματημό) από χτές το βράδυ (και συνεχίζουν και τώρα να πίνουν),
- She’s been driving very slowly οδηγάει πολύ αργά (άρχισε να οδηγάει όταν ξεκινήσαμε και συνεχίζει και τώρα να οδηγάει), (για τους αρχάριους: το ‘s είναι ένας άλλος -συντομότερος- τρόπος να γράφουμε ή να πούμε το has).
Ανάλογα με το νόημα του ρήματος οι δύο αυτές τελευταίες αποχρώσεις μπορεί να έχουν ξεκάθαρη διαφορά. Δηλ. ο present perfect να υποδηλώνει ότι η πράξη έχει τελειώσει, ενώ ο present perfect progressive να δείχνει ότι ακριβώς η δουλειά δεν έχει τελειώσει αλλά συνεχίζεται. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
- I have written this book (είναι ξεκάθαρο ότι το βιβλίο έχει γραφτεί πλέον)
- I’ve been writing this book (γράφω αυτό το βιβλίο, δηλ. ξεκίνησα να το γράφω κάποια στιγμή στο παρελθόν και συνεχίζω να το γράφω γιατί δεν έχει τελειώσει ακόμα).
- He’s gone to America (πήγε στην Αμερική και είναι ακόμα εκεί, δηλ. λ.χ. μετανάστευσε, εδώ η πράξη που τέλειωσε είναι το gone: πήγε και είναι μόνιμα πλέον εκεί),
- He has been to Norway (έχει πάει στην Νορβηγία, αλλά τώρα δεν είναι εκεί, δηλ. πήγε λ.χ. για τουρισμό),
- Voyager 2 has been travelling deep into space for more than 34 years το Voyager 2 ταξιδεύει βαθειά μέσα στο διάστημα για περισσότερο απο 34 χρόνια (και συνεχίζει ακόμα).
Το κατακτήσατε? Ελέγξτε τη δύναμή σας με ένα Quiz.