Η ανάγκη μεταφοράς του χρωματισμού, χρονισμού και τονισμού του προφορικού λόγου στον γραπτό, δημιούργησε την ανάγκη ύπαρξης των σημείων στίξης.
Ίσως το κλασσικότερο παράδειγμα της σημασίας των σημείων στίξης να είναι ο Δελφικός χρησμός: “ΗΞΕΙΣ ΑΦΗΞΕΙΣ ΟΥΚ ΕΝ ΤΩ ΠΟΛΕΜΩ ΘΝΗΞΕΙΣ”.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για εσκεμμένη παράλειψη ενός σημαντικότατου σημείου στίξης ώστε να είναι δυνατόν να προκείπτουν δύο διαφορετικά (και μάλιστα ακριβώς αντίθετα) νοήματα από τις ίδιες ακριβώς λέξεις:
- Βάζοντας κόμμα αμμέσως μετά το “ουκ” το νόημα είναι: Θα φύγεις (αλλά) δεν θα γυρίσεις. Θα πεθάνεις στον πόλεμο
- Βάζοντας κόμμα αμμέσως μετά το “αφήξεις” το νόημα είναι: Θα φύγεις. Θα γυρίσεις. (Και κατά συνέπεια) Δεν θα πεθάνεις στον πόλεμο.
Είναι λοιπόν φανερό ότι η σημασία των σημείων στίξης είναι τεράστια. Το κεφάλαιο είναι τεράστιο κι έχουν γραφτεί ολόκληρα βιβλία γι’ αυτό. Και πρέπει να πούμε ότι δεν συμφωνούν όλοι ούτε στον τρόπο χρήσης όλων των σημείων στίξης που υπάρχουν αλλά ούτε ακόμα και στην αναγκαιότητα ύπαρξής τους. Φυσικά, είναι αδύνατον να εξαντλήσουμε εδώ αυτό το θέμα. Ωστόσο, θα αναφερθούμε σε ορισμένα κρίσιμα σημεία, η άγνοια των οποίων προκαλεί τα συχνότερα λάθη.
Κατ’ αρχήν τα σημεία στίξης (που μάλλον άρχισαν να χρησιμοποιούνται εκτεταμένα από τους αρχαίους μας προγόνους), είναι ίδια στα Αγγλικά, όπως και στα Ελληνικά. Για την ακρίβεια υπάρχουν κάποιες ελάχιστες διαφορές.
a. Το συχνότερο απ’ όλα τα σημεία στίξης, το κόμμα ( , ) –που σχεδόν σ’ όλο τον κόσμο το λένε με το Αρχαιο-ελληνικό του όνομα (comma)- προκαλεί περισσότερο απ’ οποιοδήποτε άλλο σημείο στίξης σύγχυση και κάνει ακόμα και τους ειδικούς του είδους να διαφωνούν για κάποιες από τις χρήσεις του. Σίγουρα, όμως, πρέπει να προσέχουμε τα παρακάτω:
- χωρίζουμε με κόμμα μια σειρά από πράγματα (ή/και έμψυχα) που με κάποιο τρόπο συνδέονται μεταξύ τους, είναι δηλ. με κάποιο τρόπο όμοια, μέλη της ίδιας ομάδας, π.χ.: She can speak English, French, German and Greek,
- χωρίζουμε με κόμμα στην αρχή του και στο τέλος του έναν παρενθετικό όρο. Ο παρενθετικός όρος θα μπορούσε να παραλειφθεί τελείως χωρίς να επηρεαστεί το νόημα της πρότασης, π.χ.: A gentleman, whose name I don’t know, has been looking for you,
- βάζουμε ένα κόμμα για να χωρίσουμε (ή αν θέλετε να ενώσουμε) δύο μισο-ανεξάρτητες προτάσεις, π.χ.: after that disastrous first flight, the government decided to scrap the project, killing all hope of fresh financing for the company. Η σωστή χρήση του κόμμα σ’ αυτή την περίπτωση απαιτεί αρκετή εξάσκηση αλλά είναι μερικές φορές και θέμα προσωπικού στυλ του συγγραφέα,
- χωρίζουμε με κόμμα την ημέρα από το έτος όταν αναφέρουμε ημερομηνίες αρχίζοντας με τον μήνα, π.χ.: Oct. 1, 1972,
- χωρίζουμε με κόμμα την πόλη από την πολιτεία, π.χ.: Brooklyn, N.Y. ή Athens, Georgia ή Boston, Massachusetts,
- όμως το κόμμα πριν από το and (περισσότερα) εδώ.
b. Για το δεύτερο συχνότερο σημείο στίξης, την τελεία ( . ), έχουμε μόνο τρία πράγματα να πούμε:
- μπαίνει πάντα στο τέλος μιας ολοκληρωμένης πρότασης,
- σε συντομογραφίες (όπου συχνά παραλείπεται τελείως), π.χ. Washington DC ή D.C., και
- οι Άγγλοι την λένε Full stop ενώ οι Αμερικανοί την λένε Period.
c. Η απόστροφος ( ‘ ), που διατηρεί το Ελληνικό της όνομα και στα Αγγλικά (apostrophe), χρησιμοποιείται μόνο σε δύο περιπτώσεις:
- για να δηλώσουμε ότι κάτι ανήκει σε κάποιον (εκτός από αυτήν την πολύ σημαντική εξαίρεση), και
- στις διάφορες συμπτύξεις, π.χ.: aren’t, don’t, didn’t, doesn’t, can’t, isn’t.
d. Στα Αγγλικά τα εισαγωγικά που χρησιμοποιούνται συχνότερα είναι τα quotation marks ( ” ) και αυτά μαζί με το ερωτηματικό (που ακολουθεί) είναι και τα μόνα που διαφέρουν απ’ ότι στα Ελληνικά. Στη χρήση τους, τα εισαγωγικά δεν διαφέρουν σε τίποτα από τα Ελληνικά εισαγωγικά (<< και >>) αφού γενικά χρησιμοποιούνται για να αναφέρουν κάτι που είπε κάποιος άλλος, π.χ.: “ask not what your country can do for you, ask what you can do for your country”, JFK.
e. To Ελληνικό ερωτηματικό, στα Αγγλικά λέγεται semicolon ( ; ) και χρησιμοποιείται συχνά σαν μία πιο “αδύνατη” τελεία ή σαν ένα “δυνατότερο” κόμμα. ‘Η αλλιώς όπως η δική μας άνω τελεία. Πάντως η αξία του αμφισβητείται και σίγουρα θα μπορείτε να ζήσετε και χωρίς αυτό.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Γενικά, όλα τα σημεία στίξης κολλάνε στην λέξη που προηγείται, δηλ. δεν αφήνουμε κανένα διάστημα.
Εξαιρούνται τα σημεία στίξης που πάνε σε ζευγάρια (παρενθέσεις, εισαγωγικά και οτιδήποτε συναφές). Αυτά κολλάνε (δηλ. και στην αρχή και στο τέλος τους) στον όρο που περιέχουν.
3 Responses
Χαίρομαι που πρόσθεσα και εγώ ένα λιθαράκι :). Σε αυτό το σημείο να σας ευχαριστήσω και εγώ με την σειρά μου για το εξαίσιο έργο που έχετε επιτελέσει.
Σωστά. Διάβασε περισσότερα εδώ.
Με αφορμή τα σημεία στίξης θα ήθελα να κάνω μια παρατήρηση όσων αφορά την θέση του κόμμα (,) στην αγγλική γραφή. Έχω παρατηρήσει ότι το τοποθετούν αρκετά συχνά πρίν τον σύνδεσμο και (and). Κάτι το οποίο δεν χρησιμοποιείται στην ελληνική γραφή. Σωστά;