Πρόκειται για μία κλασσική περίπτωση όπου το phrasal verb (τι είναι τα phrasal verbs) έχει αρκετά διαφορετικό νόημα από το αρχικό ρήμα.
Ξέρετε την “ιστορία” με κάποιον που μη γνωρίζοντας το νόημα αυτών των phrasal verbs, όταν του είπαν look out! (ή watch out!, διαλέξτε όποιο θέλετε) αυτός έβγαλε το κεφάλι του έξω από το παράθυρο του τρένου για να “δει έξω”? Φυσικά η ιστορία δεν είναι πραγματική και μόνο στόχο έχει να δείξει την σημασία των phrasal verbs (λίστα με πολλά χρήσιμα phrasal verbs).
Σημαίνουν και τα δύο προσέχω και πολύ συχνά με μία αυξημένη δόση επείγουσας ανάγκης αλλά επίσης και παρατηρώ, έχω το νού μου. Όταν ο επείγοντας χαρακτήρας απουσιάζει, τότε δεν χρειάζεται και το θαυμαστικό.
Παραδείγματα:
- … I’ve decided to look out for my own interests. (Anne Frank, The Diary Of A Young Girl) Αποφάσισα να προσέχω μόνη μου αυτά που μ’ενδιαφέρουν.+
- … Look out, look out, and see if we are pursued. (Charles Dickens, A Tale of two Cities) Πρόσεχε (έχε το νού σου) μήπως μας ακολουθούν.
- You better watch out … (Χριστουγεννιάτικο τραγούδι που τραγούδησαν πολλοί, Santa Claus Is Coming to Town) Καλύτερα να προσέχεις δηλ. να είσαι καλό παιδί, να προσέχεις την συμπεριφορά σου …
- “You look out of this window, Luigi,” I said. “I’ll go look out the other window. (Ernest Hemingway, A Farewell to Arms) Εσύ να κοιτάς απ’αυτό το παράθυρο, εγώ θα κοιτάω απ’το άλλο.
- Look out! There is a buzzard! (Ella Fitzgerald and Louis Armstrong, Porgy and Bess) Πρόσεχε ένα γεράκι!
- Look out, he’s turning! don’t let him get away! (Mark Twain, Adventures of TOM SAWYER) Πρόσεχε, γυρίζει/στρίβει! Μην τον αφήσεις να φύγει!
- Keep your hands on the wheel and look out for children crossing the street. Κράτα τα χέρια σου στο τιμόνι και έχε το νου σου για παιδιά που διασχίζουν τον δρόμο.
- Look out! He’s got a knife. Πρόσεχε! Κρατάει μαχαίρι!
Το πρώτο όμως (και πολύ σπάνια και το δεύτερο) είναι και ουσιαστικό. Μόνο που τότε γράφεται χωρίς το κενό ανάμεσα στις δύο λέξεις: lookout. Σ’αυτή την περίπτωση σημαίνει παρατηρητήριο και παρατηρητής. Σαν ουσιαστικό χάνει την έννοια του εποίγοντος ή και κατεπείγοντος που έχει σαν phrasal verb.
Φυσικά θα τα βρείτε και σε συνδυασμό με άλλες λέξεις όπως: lookout post παρατηρητήριο, lookout shift βάρδια, lookout boy (σε παλιές ιστορίες)
