modal verb

Έχει τα εξής σημαντικά χαρακτηρηστικά:

1. Δεν αλλάζει στο γ’ πρόσωπο, δηλ. he/she/it can
   • Όλα τα κανονικά ρήματα (εκτός από τα modal) παίρνουν ένα -s στο γ’ ενικό: She drives her car.
   • Ποτέ δεν θα κάνουμε κάτι αντίστοιχο με το can: She can drive her car.
2. Έχει μόνο αόριστο could (δηλ. δεν έχει μετοχή αορίστου)
   • Για όλα τα κανονικά ρήματα (εκτός από τα modal) έχουμε τους 3 χρόνους που στα ομαλά είναι εύκολοι (προσθέτουμε μόνο -ed στις άλλες δύο μορφές: miss, missed, missed) ενώ στα ανώμαλα χρειάζεται να τους απομνημονεύσουμε (drive, drove, driven).
3. Συνοδεύει πάντα κάποιο άλλο ρήμα
   • Και στα Ελληνικά δεν λέμε ποτέ “μπορείς ποδήλατο?”. Θα πούμε δηλ. “μπορείς να οδηγήσεις ποδήλατο?“. Βλέπουμε ότι το ρήμα μπορώ συνοδεύει ένα άλλο ρήμα το οδηγώ για να συνταχθεί σωστά η πρόταση.
   • Έτσι και στα Αγγλικά δεν θα πούμε ποτέ “Can you a car?”. Θα πούμε δηλ. “Can you drive a car?”. Το βοηθητικό ρήμα can συνοδεύει ρήμα το drive.
4. Δεν παίρνει to ανάμεσα σ’ αυτό και στο ρήμα που συνοδεύει
   • Δεν θα πούμε ποτέ He can to call you later tonight.
5. Μπορεί να είναι μόνο του σε μία πρόταση μόνο αν είναι σε απάντηση μιας ερώτησης που περιέχει το can
   • Can you call me later?
   • Yes, I can. Σ’αυτήν την πρόταση το can είναι το μόνο ρήμα.
6. Η άρνησή του είναι cannot αλλά θα τη βρείτε συχνότερα στη συνεπτυγμένη μορφή της: can’t
7. O χαρακτήρας του ρήματος που συνοδεύει αλλάζει δίνοντάς του ένα από τα παρακάτω νοήματα:
   • απλή αίτηση (δηλ. κάπως informal): Can I have a cheeseburger?
   • δυνατότητα να γίνει κάτι You can drive the children to school ή και το αντίθετο (απόλυτη αδυναμία) Ι can’t drive the bus
   • μεγάλη πιθανότητα να γίνει κάτι The Greek team can win a medal ή και το αντίθετο (μειωμένη πιθανότητα) He can’t be late. I just saw him.

Όταν σημαίνει κονσερβοποιώ (δηλ. τοποθετώ σε κονσέρβα), είναι ομαλό ρήμα: canned, canned, canning.

Παραδείγματα:

• Can I have a double cheeseburger with large fries, please? Μπορώ να έχω ένα διπλό cheeseburger με μεγάλη μερίδα πατάτες τηγανιτές. Απλή informal αίτηση που μπορούμε να κάνουμε στο γκισέ ενός fast food. Θα μπορούσε να γίνει περισσότερο formal αν αντί για το can βάζαμε το could (Could I have … θα μπορούσα να έχω…).
• Can I see you privately after the presentation? Μπορώ να σας δω ιδιωτικά μετά την παρουσίαση? Αν έχετε οικειότητα μαζί του, μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε ακόμα και με τ’ αφεντικό σας. Μάλλον, όμως, θα ήταν καλύτερα να χρησιμοποιήσετε το could στη θέση του can (θα μπορούσα να σας δω …).
• Can I offer you a glass of wine? Μπορώ να σας προσφέρω ένα ποτήρι κρασί?
• She cannot ride a bike. Δεν μπορεί να οδηγήσει μοτοσυκλέτα. Δηλ. δεν ξέρει να οδηγάει μοτοσυκλέτα. Είναι αδύνατο.
• He can perform open heart surgery with his eyes closed. Μπορεί να κάνει εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς με κλειστά τα μάτια. Είναι πολύ καλός. Έχει τη δυνατότητα να το κάνει.
• I can’t believe his story. I think he’s lying. Δεν πιστεύω την ιστορία του. Νομίζω ότι λέει ψέματα. Δεν είμαι απόλυτα σίγουρος αλλά κρίνω ότι το πιθανότερο είναι ότι λέει ψέματα.
• She can be the woman of your life. Talk to her. Μπορεί να είναι η γυναίκα της ζωής σου. Μίλα της. Έχει πιθανότητα να είναι η γυναίκα που ψάχνεις (αλλά βέβαια δεν είναι σίγουρο, δηλ. είναι μία πιθανότητα).
• He can declare bankruptcy within the next few days. Μπορεί να κυρήξει πτώχευση μέσα στις επόμενες λίγες μέρες. Δεν είναι σίγουρο. Είναι πιθανό να κυρήξει πτώχευση αλλά ενδέχεται και να το αποφύγει τελικά.
• He can run, but he can’t hide. Μπορεί να τρέξει αλλά δεν μπορεί να κρυφτεί. Η φράση αυτή έγινε γνωστή όταν χρησιμοποιηθήκε από τον πρωταθλητή πυγμαχίας Joe Louis σαν απάντηση στον ελαφρύτερο αντίπαλό του Billy Conn, που είχε δηλώσει, πριν από τον αγώνα, ότι θα χρησιμοποιήσει την τακτική ’’hit and run’’. Το πρώτο can δείχνει πιθανότητα: μπορεί να προσπαθήσει (και τελικά να τα καταφέρει) να τρέξει. Αποκλείεται, όμως, να κρυφτεί. Αυτό δηλώνει το δεύτερο can (φυσικά μαζί με το κομμένο not) που δηλώνει με βεβαιότητα ότι είναι αδύνατο να καταφέρει να κρυφτεί. Σε εκείνο τον αγώνα νίκησε ο Joe Louis.